آیا ورزش و رژیم غذایی اثری بر بافت بیضه و ویژگی‌‌‌‌‌های اسپرم در موش‌‌‌‌‌های آزمایشگاهی چاق و غیر چاق دارد؟

کیفیت اسپرم و باروری مردان بستگی به عوامل متعددی نظیر سن، محیط، سبک زندگی، فعالیت بدنی، زمینه ژنتیکی و اشتغال دارد. با هدف بررسی تأثیر ورزش هوازی و رژیم غذایی کم چربی و پر چربی روی بافت بیضه موش و عملکرد اسپرم، دکتر محمد حسین نصر اصفهانی، آرزو نعمت‌اللهی، فاطمه کاظمی نسب و همکارانشان در پژوهشگاه رویان، پژوهشی طراحی کردند که طی آن موش‌‌‌‌‌های صحرایی چاق و غیر چاق در معرض رژیم غذایی با چربی بالا یا چربی کم و فعالیت بدنی یا بی‌‌‌‌‌تحرکی قرار گرفتند. در نهایت، ویژگی‌‌‌‌‌های ظاهری بیضه، تحرک و شکل ظاهری اسپرم، پراکسیداسیون لیپید‌‌‌‌‌ها و وضعیت کروماتین در گروه‌‌‌‌‌های آزمایشی مورد بررسی قرار گرفت. نتایج این پژوهش که در مجله بین‌‌‌‌‌المللی Andrologia به چاپ رسیده است، نشان داد، تمرین ورزشی و مداخلات رژیم غذایی هیچ گونه تغییری در ویژگی‌‌‌‌‌های ظاهری بیضه، شکل ظاهری اسپرم و قطعه قطعه شدن DNA در میان گروه‌های چاق و غیر چاق ایجاد نکرد. ورزش و یا رژیم غذایی باعث افزایش قابل توجهی در غلظت و تحرک اسپرم در هر دو گروه شد. همچنین نتایج نشان داد ورزش در هر دو گروه منجر به افزایش درصد پراكسيداسيون لیپیدی مي‌‌‌‌‌شود. علاوه بر این، مداخله ورزشی به طور معنی داری موجب بهبود وضعیت کمبود پروتامین اسپرم در گروه چاق می‌شود. نتایج این پژوهش نشان داد، مداخلات ورزشی در مقایسه با رژیم غذایی در بهبود عملکرد اسپرم در گروه چاق موثرتر است.

آیا اسیدهای چرب اشباع و ترانس رژیم غذایی بر خصوصیات اسپرم و تغییرات هورمونی موثر است؟

عدم تعادل در دریافت انرژی و مصرف آن و افزایش نسبت انرژی دریافتی منجر به به افزایش توده چربی در قسمت‌های مختلف بدن می‌شود. هرچند رابطه منفی افزایش وزن و اسیدهای چرب نامطلوب رژیم غذایی مانند ترانس و اشباع با ناباروری ثابت شده، سازوکار دقیق حدواسط این اثر نامطلوب مشخص نشده است. به نظر می‌رسد بخشی از این رابطه با بررسی تغییرات بیان ژن‌‌‌‌‌ها در بافت چربی قابل توجیه باشد؛ با همین هدف، دکتر علیرضاعلیزاده، سولماز مولایی، دکتر عبدالحسین شاهوردی و همکارانشان در پژوهشگاه رویان، به بررسی تغییرات بیان ژن‌های دخیل در مسیر متابولیسم استروئیدها با در نظر گرفتن مصرف چربی در رژیم غذایی پرداختند.
نتایج این پژوهش که در مجله بین‌‌‌‌‌المللی Andrologia به چاپ رسیده است، نشان داد، بیان 17β HSD5 و 17β HSD3 که در متابولیسم آندروژن‌‌‌‌‌ها (هورمون‌‌‌‌‌های جنسی مردانه) موثر هستند تغییری نمی‌‌‌‌‌کند، در حالی که بیان 17β HSD7 و 17β HSD12 که در متابولیسم استروژن‌‌‌‌‌ها (هورمون‌‌‌‌‌های جنسی زنانه) موثر هستند به طور معنی‌‌‌‌‌داری افزایش می‌‌‌‌‌یابد؛ این یافته بدان معنی است که تأثیر اسیدهای چرب اشباع و ترانس رژیم غذایی در تغییر جهت متابولیسم به سمت تولید استروژن بوده و عملاً تاثیری بر متابولیسم آندروژن ندارد. بررسی ویژگی‌‌‌‌‌های ظاهری و تغییرات هورمونی یافته فوق را تأیید کرد.
یافته‌‌‌‌‌های این پژوهش نشان داد، بخشی از اثرات مخرب اسیدهای چرب اشباع و ترانس رژیم غذایی بر خصوصیات اسپرم، با تأثیر بر بیان ژن‌‌‌‌ ‌‌‌‌‌های مربوط به متابولیسم استروئید‌‌‌‌‌ها قابل توجیه است.

روش زتا: یک روش غيرتهاجمی بر اساس بار غشا برای انتخاب اسپرم با سطح بیان بالای فسفولیپاز C

یکی از روش‌‌‌‌‌های درمان ناباروری که در زوج‌‌‌‌‌های نابارور با نقص باوری شدید در مردان انجام می‌‌‌‌‌شود، تزریق درون سیتوپلاسمی اسپرم (ICSI) است. با وجود پیشرفت‌‌‌‌ ‌‌‌‌‌موفقیت‌آمیز این روش، هنوز درصدی از زوجین با شکست در لقاح مواجه می‌شوند که عمدتاً به علت فعال نشدن تخمک است. مطالعات متعددی فسفولیپاز C اسپرم را به‌عنوان القا‌کننده اصلی فعالیت تخمک معرفی کرده‌‌‌‌‌اند، لذا می‌‌‌‌‌توان از این عامل به‌عنوان نشانگر پیش‌‌‌‌‌بینی نتایج تزریق درون سیتوپلاسمی اسپرم استفاده کرد.
از سوی دیگر، پژوهشگران روی روش‌‌‌‌‌های جدید انتخاب اسپرم بر‌اساس ویژگی‌‌‌‌‌های سلولی اسپرم‌‌‌‌‌ها، مانند سطح بار الکتریکی (پتانسیل زتا) برای جداسازی زیر‌مجموعه‌‌‌‌ ‌‌‌‌‌ای از جمعیت طبیعی آنان با کروماتین سالم، تمرکز کرده‌‌‌‌‌اند. با هدف مقایسه فسفولیپاز C بین دو روش جدا‌سازی اسپرم، پتانسیل زتا و روش معمول سانتریفیوژ گرادیان چگالی، دکتر نصر اصفهانی، سیما خاک‌‌‌‌‌پور، الهام صادقی و همکارانشان در پژوهشگاه رویان، تحقیقی را طراحی کردند تا مشخص شود استفاده از کدام روش در جداسازی اسپرم برای استفاده در مراکز درمانی مناسب‌‌‌‌‌تر است.
نتایج این پژوهش که در مجله بین‌‌‌‌‌المللی Andrologia به چاپ رسیده است، نشان داد، تعداد اسپرم‌های فسفولیپاز C مثبت در روش زتا به طور معنی‌داری کم است، اما شدت بیان آن در اسپرم‌‌‌‌‌ها به طور معنی‌داری بیشتر از روش معمول است. بنابر این، ترکیب روش معمول انتخاب اسپرم با روش زتا ممکن است امکان انتخاب جمعیتی از اسپرم‌‌‌‌‌ها را فراهم کند که علاوه بر زیاد بودن تعداد اسپرم‌‌‌‌‌های فسفولیپاز C مثبت، حاوی مقادیر زیادی از این آنزیم و کروماتین سالم نیز باشند.
این روش انتخاب اسپرم می‌‌‌‌‌تواند یک رویکرد جدید برای درمان مردان نابارور با سابقه شکست در روش‌‌‌‌‌های کمک باروری باشد.

هیدروکسید سدیم یا سدیم دودسیل سولفات، کدام یک برای سلول‌‌‌‌‌زدایی از بافت تخمدان مناسب‌‌‌‌‌تر است؟

تلاش‌‌‌‌‌های بسیاری برای به‌دست آوردن فولیکول بالغ از بافت منجمد شده یا بافت اصلی تخمدان، به خصوص در بیماران مبتلا به اختلال تخمدان، صورت گرفته و روش‌‌‌‌‌های عملی در این خصوص ایجاد شده است. مهندسی بافت یکی از روش‌‌‌‌‌هایی است که می‌‌‌‌‌تواند در بازگرداندن عملکرد بافت و باروری فرد مبتلا مفید و موثر باشد. یکی از روش‌‌‌‌‌های مهندسی بافت، حذف سلول از تخمدان و ایجاد یک داربست بدون سلول از آن است؛ از این داربست می‌‌‌‌‌توان برای انتقال فولیکول‌‌‌‌‌های فرد بیمار و ایجاد یک محیط مناسب برای بلوغ فولیکول‌‌‌‌‌ها استفاده کرد. به منظور مقایسه اثر سدیم دودسیل سولفات و هیدروکسید سدیم در حذف سلول‌‌‌‌‌های بافت تخمدان و ایجاد یک داربست مناسب، فریده عیوض‌خانی، دکتر روح‌الله فتحی، دکتر مجتبی رضازاده و همکارانشان در پژوهشگاه رویان، مطالعه‌‌‌‌‌ای را طراحی کردند که طی آن با استفاده از دو محلول یادشده سلول‌‌‌‌‌ها از بافت تخمدان موش، گوسفند و انسان حذف شدند. سپس ارزیابی‌‌‌‌‌های آزمایشگاهی برای تمام گروه‌‌‌‌‌ها انجام شد. در نهایت سلول‌‌‌‌‌های تخمدان موش به داربست به‌دست آمده از تخمدان انسان انتقال یافت و به همان موش پیوند زده شد.
نتایج این پژوهش که در مجله بین‌‌‌‌‌المللی Materials Science and Engineering C به چاپ رسیده است، نشان داد، اگر چه هر دو محلول به طور موفق سلول‌‌‌‌‌ها را حذف  و عوامل کلیدی را حفظ کردند، اما فعالیت سلول‌‌‌‌‌های انتقال یافته به داربست‌‌‌‌‌های حاصل از تخمدان گوسفند و انسان، پس از 72 ساعت، در گروه‌‌‌‌‌های تیمار شده با هیدروکسید سدیم به شکل معنی‌‌‌‌‌داری بهتر از گروه‌‌‌‌‌های تیمار شده با سدیم دودسیل سولفات بود. علاوه بر این، در نمونه‌‌‌‌‌های انسانی تیمار شده با هیدروکسید سدیم، ارتباط سلول‌‌‌‌‌های مکعبی مشاهده شد که نشان‌دهنده بازسازی فولیکولی است.
نتایج این مطالعه نشان داد، هیدروکسید سدیم در مقایسه با سدیم دودسیل سولفات گزینه مناسب‌‌‌‌‌تری برای حذف سلولی بافت تخمدان بوده، از بازسازی فولیکولی بهتر حمایت می‌‌‌‌‌کند. این یافته ارزشمند می‌‌‌‌‌تواند در ایجاد داربست‌‌‌‌‌های بهینه موثر باشد.